تأثیر ضریب دید به آسمان در آسایش حرارتی کاربران فضای باز شهری، بررسی بوستان های منتخب شهر تهران

از مهمترین بخش های برنامه ریزی و طراحی فضای باز شهری، توجه به ارتقاء کیفیت محیط و افزایش رضایت کاربران است. شناخت رابطۀ متغیرهای اقلیمی- محیطی مؤثر بر آسایش حرارتی، امکان ارائۀ راهکارهای مناسب افزایش کیفیت محیط فضاهای باز را به وجود می آورد. یکی از متغیرهای مؤثر در خرد اقلیم فضای باز شهری "ضریب دید به آسمان" می باشد که بیان کنندۀ نسبت میزان تابش دریافتی یک سطح صاف از مجموع تابش های نیم کره دربرگیرندۀ آن سطح است. هدف اصلی این پژوهش بیان رابطۀ میان "ضریب دید به آسمان" و عوامل مؤثر در خرد اقلیم فضای باز بوستان های شهری است. انتخاب روش پژوهش، متناسب با شرایط نمونه های مورد مطالعه برگرفته از بررسی پژوهش های مشابه و مطالعۀ تطبیقی روش های اندازه گیری "ضریب دید به آسمان" بوده است. در پژوهش های پیشین، رابطۀ میان "ضریب دید به آسمان" و دمای هوا دارای نتایج یکسانی نبوده است، هر چند رابطۀ محسوسی بین میانگین "ضریب دید به آسمان"و "دمای جزایر گرمای شهر" دیده شده است. در این پژوهش، مطالعۀ میدانی در 78 نقطه از 27 ایستگاه بوستان های ملت، ساعی، لاله، شهر و بعثت شهر تهران در طی دو هفتۀ اول فصل پاییز انجام گرفته است . "ضریب دید به آسمان" از طریق عکس برداری کروی استخراج و ضرایب با برنامه های محاسباتی اندازه گیری شده است. اطلاعات اقلیمی برداشت شدۀ نقاط منتخب شامل دمای هوا، دمای کروی،  سرعت باد و رطوبت، مبنای محاسبۀ "میانگین دمای تابشی" قرار گرفت و سپس میزان همبستگی تمامی متغیرها با "ضریب دید به آسمان" بررسی گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد همبستگی "ضریب دید به آسمان" با "میانگین دمای تابشی" و دمای کروی، بیش از همبستگی "ضریب دید به آسمان" با سایر متغیرهای اقلیمی می باشد. در این رابطه افزایش "ضریب دید به آسمان" منجر به افزایش "میانگین دمای تابشی" بصورت مستقیم م یگردد. بر این اساس، اهمیت توجه به میزان "ضریب دید به آسمان" نقشی تعیین کننده در خلق فضاهای مطلوب از نظر آسایش حرارتی در فصول گرم سال دارد.